Wereldwijd zijn er miljoenen ouders en hun kinderen die in oorlogsgebied leven of die hun huis zijn ontvlucht om elders veiligheid te zoeken. Hoe kunnen ouders hun kinderen grootbrengen wanneer ze de middelen zijn kwijtgeraakt om met de stress van oorlog om te gaan of wanneer ze als vluchtelinggezin in een vreemd land nieuwe stressoren ervaren? Hend Eltanamly onderzocht ouderschap in de nasleep van oorlog en als vluchteling. Op vrijdag 15 oktober verdedigt zij haar proefschrift aan de Universiteit van Amsterdam.

Tot voor kort richtte het meeste onderzoek zich op oorlogsgerelateerd trauma als verklaring voor aanpassingsproblemen onder door oorlog getroffen populaties. ‘Maar we moeten ook de rol begrijpen van dagelijkse stressoren die verband houden met de voortdurende noodzaak om zich aan te passen aan een nieuwe context en tegelijkertijd om te gaan met oorlogsgerelateerd trauma, in real life en in real time’, stelt Hend Eltanamly. Zij onderzocht d.m.v. literatuuronderzoek en diepte-interviews ouderschap in de nasleep van oorlog en de invloed van dagelijkse stressoren op vluchteling-ouders. Ze testte of een korte interventie vluchteling-ouders beter bestand kunnen maken tegen die dagelijkse stressoren.

Een korte, gerichte interventie kan vluchteling-ouders ondersteunen

Om te testen of een korte, gerichte interventie de zelfredzaamheid van ouders kan vergroten en hun minder kwetsbaar maken voor negatieve externe factoren, voerden Eltanamly en haar collega’s een experiment uit waarbij zij positieve feedback gaven over de opvoeding. Aan de hand van hun eigen verhalen die de ouders in de diepte-interviews hadden gedeeld, toonden de onderzoekers de positieve impact van hun opvoeding op hun kinderen. Deze korte interventie vergrootte inderdaad de zelfredzaamheid van ouders en maakte ze minder kwetsbaar voor post-migratiestressoren.

Opvoeding is één manier waarop oorlog invloed heeft

‘Uit de studie blijkt dat opvoeding één manier is waarop oorlog invloed heeft op kinderen’, concludeert Eltanamly. ‘De manier waarop vluchteling-ouders over zichzelf denken als ouders en de manier waarop ze hun opvoeding daadwerkelijk inrichten, wordt, afgezien van de impact van oorlogstrauma, gevormd door de stressoren waar ze dagelijks mee te maken hebben. Maar uit de bevindingen valt ook op te maken dat zelfredzaamheid als ouders weliswaar contextafhankelijk is, maar kan worden versterkt.’ 

Bron: UVA