Jonge kinderen in Nederland hebben al vooroordelen op basis van etniciteit. Die conclusie trekt Ymke de Bruijn (27) in haar proefschrift ‘Child Interethnic Prejudice in the Netherlands: Social Learning from Parents and Picture Books’. De promovenda onderzocht aan welke handelwijzen en ideologieën kinderen tussen de 6 en 10 jaar worden blootgesteld via hun ouders en via kinderboeken.

Vooroordelen vroeg in de kiem smoren

Volgens de onderzoekster uit Den Haag is het zaak om het ontstaan van vooroordelen zo vroeg mogelijk in de kiem te smoren, vandaar haar motivatie voor dit onderzoek. ‘In het buitenland is hier al wel onderzoek naar gedaan, maar in Nederland nauwelijks. Ik wilde in beeld brengen hoe vooroordelen zich bij kinderen in Nederland manifesteren. Wat leren ze van hun ouders of uit kinderboeken over dit onderwerp en hoe draagt dit bij – zowel in positieve als negatieve zin – aan mogelijke vooroordelen.’

Kleurenblindheid werkt averechts

De Bruijn keek naar diversiteitsideologieën en ontdekte dat er minder vooroordelen zijn bij kinderen als ouders sterker een multiculturalistische ideologie aanhangen, terwijl het aanhangen van een ‘kleurenblinde’ ideologie geen positief effect had. Over de invloed van ouders zijn meer conclusies te trekken. ‘Het er niet over hebben, opvoeden in ‘kleurenblindheid’ werkt averechts en is dus geen goed idee. Het kind kan ongemak gaan voelen als er niet over gepraat wordt. Want ze zien de verschillen wel en gaan het misschien een eng of negatief onderwerp vinden.’ Volgens De Bruijn moeten ouders dus aangemoedigd worden om het gesprek over etniciteit en racisme aan te gaan.

Meer bewustzijn bij makers en gebruikers van boeken

Voor makers van kinderboeken trekt de onderzoekster van het Leiden University College de conclusie dat het belangrijk blijft om op diversiteit te letten. ‘Het lijkt niet automatisch goed te komen met diversiteit in boeken. Makers moeten niet daarnaast alleen denken: hoe vaak heb ik een personage van kleur in mijn boek, maar ook: hoe worden die personages neergezet. Zijn er voldoende details om recht te doen aan iemands achtergrond? ’ Voor de gebruikers van de boeken adviseert De Bruijn om je meer bewust te zijn van de keuzes die je maakt als bijvoorbeeld ouder of meester of juf. ‘Als je er niet op let, is de kans groot dat je te weinig diversiteit aanbiedt.’

Lees hier de (vrij toegankelijke delen van) het proefschrift

Bron: Universiteit Leiden