Home > Nieuws > Nieuws vak > De gevolgen van suïcidaal gedrag bij ouders voor kinderen in beeld gebracht

Jaarlijks overlijden er in Nederland ruim 1800 mensen aan suïcide. In 2021 ging het om 1862 mensen. Hiervan waren 368 ouder van een kind met een leeftijd tussen de 6 en 25 jaar. Maar wat is het gevolg van suïcidaal gedrag van de ouder(s) op hun kind? En hoe kun je als professional deze kinderen ondersteunen? Inzichten uit dit onderzoek schijnen hier meer licht op.

Suïcide of een suïcidepoging heeft veel (emotionele) gevolgen voor de directe omgeving. Zo heeft suïcidaal gedrag van een ouder ook impact op het kind. Dat blijkt uit de nieuwe factsheet ‘De effecten van suïcidaal gedrag bij ouders op kinderen’. Onder suïcidaal gedrag verstaan we het hele spectrum van gedachten, handelingen ter voorbereiding van en pogingen tot zelfdoding. De factsheet benoemt ook de risicofactoren, ervaringen van kinderen en hoe professionals deze kinderen kunnen helpen.

Een greep uit de cijfers

Kinderen met een ouder die overleed aan suïcide hebben een drie keer zo groot risico om zelf te overlijden aan suïcide en een twee keer zo groot risico op suïcidaal gedrag als kinderen met levende ouders. Ook in vergelijking met kinderen die een ouder verloren aan een andere doodsoorzaak, hebben kinderen die een ouder verloren aan suïcide een significant verhoogd risico op zowel een suïcidepoging als een suïcide.

Naast dat een suïcide(poging) van een ouder de kans op suïcide(pogingen) vergroot bij kinderen, vergroot het ook de kans op mentale gezondheidsproblemen. Zo hebben kinderen die een ouder verloren aan suïcide twee tot drie keer vaker een diagnose depressie tijdens de eerste twee jaar na het overlijden. Ook hebben deze kinderen een tot zes keer groter risico op het ontwikkelen van posttraumatisch stresssyndroom dan kinderen die geen ouder zijn verloren.

Ervaringen van de kinderen 

Naast de cijfers komen ook de ervaringen aan bod van de kinderen zelf. Net zoals andereKOPP/KOV, ervaren kinderen van ouders met suïcidaal gedrag ook angst en verdriet, schuld en schaamte, stigmatisering en parentificatie (het overnemen van de ouderrol door het kind). Sommige gevoelens, zoals bijvoorbeeld angst, kunnen wel intenser of anders ervaren worden wanneer er sprake is van suïcidaal gedrag. Daarnaast komen in de factsheet  een aantal ervaringen aan bod die in hoge(re) mate gelden voor kinderen van ouders met suïcidaal gedrag.

Tips voor professionals

De factsheet geeft naast informatie ook tips voor professionals die met deze kinderen werken. Zo adviseren wij een open en eerlijke communicatie over suïcidaal gedrag. Ongeacht maar wel aansluitend op de leeftijd van het kind. Misleidende of vermijdende communicatie is een risicofactor voor het ontwikkelen van latere problemen, zoals een blijvend rouwproces of psychiatrische problemen.

Verder krijgen professionals tips aangeboden over hoe zij het rouwproces kunnen ondersteunen. Zoals het belang van psycho-educatie over suïcidaal gedrag en steun bieden tijdens rouwverwerking (door hen bijvoorbeeld ook bewust te maken van anonieme hulplijnen). Tot slot bevat de factsheet een aantal verwijzingen naar hulpbronnen, materialen en trainingen voor professionals op dit gebied. Met deze factsheet willen we professionals de kennis bieden die hen in staat stelt deze kinderen zo optimaal mogelijk te begeleiden en ondersteunen.

Bron: Trimbosinstituut